کدام مهم‌تر است؟! سلامت جسم یا سلامت روان

این طرز فکر که داشتن بدن پرعضله و اندام قوی، تنها رمز سلامتی است، می‌تواند در دراز مدت، به یک بیماری روحی تبدیل شود... 

 

توجه مناسب به سلامت روح و روان یکی از اموری است که باید مورد توجه جوانان قرار گیرد و به «سبک زندگی» آنان تبدیل شود. اغلب توجه افراد بیش‌تر به‌سوی تامین سلامتی و تندرستی جسم است، در حالی‌که سلامتی روان از اهمیت بیش‌تری برخوردار می‌باشد. حتی این طرز فکر که داشتن بدن پرعضله و اندام قوی، تنها رمز سلامتی است، می‌تواند در دراز مدت، به یک بیماری روحی تبدیل شود.

تاثیر سلامت روح بر سلامت جسم

سالم زندگی کردن صرفا به تغذیه‌ی درست و ورزش ختم نمی‌شود. سلامت روح تاثیر بزرگی بر سلامت جسم می‌گذارد. پروفسور هنینگزن‌ کارشناس مسائل پزشکی روان‌تنی در دانشگاه مونیخ آلمان فعالیت می‌کند و متخصص مسائل روان‌تنی است. به گفته او خوش‌بینی و رضایت در سلامتی جسمی طول عمر انسان تاثیر مثبت می‌گذارد. هم‌چنین تحقیقی به مدت ۸ سال (با نام Women’s Health Initiative) درباره‌ی رابطه‌ی سلامت روح و جسم زنان صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد، انسان‌هایی که همواره ناراضی و بدبین هستند، بیش‌تر دچار عفونت‌های مزمن می‌شوند.

در این پژوهش، محققان سبک زندگی ۱۰۰ هزار زن را با بیماری‌های جسمی ‌آنها، همانند سرطان یا بیماری‌های قلبی، در ارتباط دیدند و به این نتیجه رسیدند که زنانی که رفتارهای پرخاشگرانه و خصومت‌آمیز داشتند، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی بودند. اما خوش‌بین‌ها به نسبت طول عمر بیش‌تری داشتند. افرادی که خوش‌بین و راضی هستند سالم‌تر زندگی می‌کنند، تغذیه‌ی بهتری دارند و کمتر سیگار می‌کشند.

نقش روابط اجتماعی در سلامت روح

نقش خانواده و دوستان نیز بسیار اهمیت دارد. داشتن روابط اجتماعی باعث سلامت روح می‌شود. به گفته‌ پروفسور هنینگزن، تحقیقات سال‌های اخیر نشان دادند که داشتن زندگی‌ فعال اجتماعی، انسان را سالم نگه می‌دارد و بالعکس تنهایی می‌تواند انسان را بیمار کند.

برای رسیدن به موفقیت، آمادگی روحی و جسمی در کنار یکدیگر ضروری است، تا حدی که به‌سختی می‌توان این دو را از هم تفکیک کرد. تحقیقات نشان می‌دهد افراد ناامید و افسرده بیش‌تر در معرض امراض جسمی قرار می‌گیرند و طول عمر کمتری نیز دارند. کارایی سیستم ایمنی بدن افراد افسرده کاسته می‌شود و گلبول‌های سفید خون پایین می‌آید.

حالت‌های جسمی مثبت موجب تغییر احساس و رفتار می‌شود و بر حالات شیمیایی و الکتریکی بدن، اثرگذار است. حالت‌هایی مانند لبخند زدن، صاف ایستادن و سینه را به طرف جلو دادن. نکته قابل توجه این‌که با داشتن سبک زندگی سالم و برنامه‌ریزی صحیح و حذف رفتارهای پرخطر می‌توان از مشکلات جسمی در سنین بالا تا حد زیاد پیش‌گیری کرد. با جسم سالم و روحیه قوی، می‌توان برخی از موانع موفقیت (مانند تنبلی و سستی) را از بین برد و با تقویت اراده و پشتکار، بر مشکلات، غلبه نمود.

کسب سلامت جسم، نیز نیاز به برنامه مشخّص در زمینه ورزش، تغذیه، خواب، استراحت و تفریح دارد که بطور مختصر اشاره می‌شود.

-ورزش

برای موفقیت در اهداف زندگی‌مان علاوه بر داشتن روحیه موفقیت، باید از بدن آماده برخوردار بود؛ چرا که با بدن سست و خمود، فرصت‌های موفقیت به راحتی از دست خواهند رفت. البته منظور از ورزش، فقط آماده کردن قوای جسمی نیست؛ بلکه هدف نهایی ورزش، کسب روحیه و اراده قوی در برابر مشکلات و همچنین به دست آوردن اخلاق پسندیده و جوانمردانه است.

ورزش صحیح، موجب کم شدن اضطراب و به دست آوردن اعتماد‌به‌نفس نیز می‌شود؛ زیرا ورزش، موجب هماهنگی بیشتر بین اعصاب و مراکز تقویت اعصاب می‌شود.

نکته دیگر این‌که منظور از ورزیدگی و سلامت جسمی، نداشتن نقص جسمی نیست؛ بلکه سالم و با نشاط بودن اعضایی است که خداوند در اختیار ما قرار داده است.

- تغذیه

تغذیه صحیح علاوه بر تامین نیاز انسان، برخی از بیماری‌ها را نیز درمان می‌کند و موجب طولانی‌تر شدن عمر، تقویت فکر و استعداد می‌شود. هدف از خوردن غذا، تنها رفع گرسنگی نیست، بلکه با خوردن غذای مناسب، باید احتیاجات بدن برآورده شود. از طرفی پُرخوری، کم‌خوری، ترکیب نامناسب مواد غذایی، بی‌موقع خوردن نیز پایه‌گذار بسیاری از بیماری‌ها در آینده و عوارض ناگوار در زمان حال می‌شود، از جمله: خسته‌کننده شدن زمان بیداری و نداشتن خواب راحت. همچنین بر اثر سوء‌تغذیه، در هنگام درس خواندن، دچار ضعف، سرگیجه، خواب‌آلودگی، بی‌حالی و خستگی می‌شوید که در یادگیری، تأثیر منفی دارد.

-استراحت و تفریح

اَشکال مختلف تفریح عبارت‌اند از: استراحت کوتاه در بین کار و مطالعه روزانه، استراحت شبانه و تعطیلات پایان هفته، تفریحات برنامه‌ریزی شده دوره‌ای (ماهانه، فصلی، سالانه).

استراحت و تفریح منبع تولید نشاط برای روح و جسم است که اگر با برنامه‌ریزی صحیح صورت گیرد، موجب ایجاد حس خوب از انجام کارها و زندگی می‌شود و بازده‌هی را بالا برده، روحیه و توانایی از دست رفته را باز می‌گرداند.کار مداوم، هر چند با نشاط باشد، ایجاد خستگی می‌کند و استراحت کردن، با بیکار بودن، بسیار فرق دارد و بیکاری، بر عکس استراحت کردن، موجب از دست دادن روحیه، تحلیل قوا، فکر و دقّت می‌شود و آثار روانی نامطلوبی در بر دارد.

فاطمه سالمی-کارشناس مطالعات خانواده

منبع: سایت آستان مهر