خانواده سالم
علمی فرهنگی اجتماعیخانواده سالم
علمی فرهنگی اجتماعیخانواده و سلامت > کم خونی را جدی بگیرید
خیلی‌ها
کم‌خونی را مشکلی ساده می‌پندارند که با خوردن چند قرص آهن، بدون تجویز
پزشک حل می‌شود اما بر خلاف این تصور کم‌خونی ممکن است نشانه‌ای برای شمار
زیادی از بیماری‌ها باشد...
خیلی‌ها
کم‌خونی را مشکلی ساده می‌پندارند که با خوردن چند قرص آهن، بدون تجویز
پزشک حل می‌شود اما بر خلاف این تصور کم‌خونی ممکن است نشانه‌ای برای شمار
زیادی از بیماری‌ها باشد. گذشته از این، حتی اگر کم‌خونی نشانه بیماری
ناخوشایند هم نباشد به هر حال به شما خستگی مزمن هدیه می‌دهد و کارکرد
روزانه‌تان را پایین می‌آورد.
شاید دلیل این که بیشتر مردم،
کم‌خونی را جدی نمی‌گیرند این باشد که این اختلال خونی، مشکلی نسبتا رایج
است و خیلی‌ها به آن مبتلا هستند اما اتفاقی که در کم‌خونی برای بدن رخ
می‌دهد نشان می‌دهد این اختلال علی‌رغم شایع بودنش قابل چشم‌پوشی نیست و
باید به آن رسیدگی شود. کم‌خونی از دیدگاه پزشکان به معنای کاهش شمار
گلبول‌های قرمز خون یا هموگلوبین داخل آنهاست.
شاید بپرسید مگر
گلبول‌های قرمز چه می‌کنند که کم شدن‌شان در خون این همه اهمیت دارد؟! ما
در هر دم، اکسیژن را وارد بدنمان می‌کنیم و در بازدم، دی‌اکسید‌کربن را از
ریه‌هایمان بیرون می‌فرستیم در این میان گلبول‌های قرمز نقش نقل و انتقال
اکسیژن و دی‌اکسید‌کربن را در بدن به عهده دارند و در نتیجه با کم شدن آنها
این فرآیند هم با اختلال مواجه می‌شود و عوارضی را در بدن ایجاد می‌کند.
نشانه‌های کم‌خونی
دکتر
سارا هاشم‌پور در گفتگو با «جام‌جم»، شایع‌ترین سن بروز این اختلال خونی
را در کودکان از 6 تا 24 ماهگی و در بزرگسالان، بخصوص زنان در سن باروری
یعنی تقریبا 15 تا 45 سالگی می‌داند. براساس گفته‌های او زنان به دلیل عادت
ماهانه، برای کم‌خونی مستعدتر هستند اما کم‌خونی در مردان معمولا پزشک را
درباره امکان ابتلای فرد به سرطان نگران می‌کند.
به گفته این پزشک
عمومی، خستگی، احساس کسالت، سرگیجه، سردرد، رنگ پریدگی پوست و مخاط بدن،
زخم در گوشه‌های دهان، تپش قلب، حواس‌پرتی، تنگی نفس، تحریک‌پذیری، کم‌شدن
آستانه تحمل و قاشقی شدن ناخن‌ها، اصلی‌ترین نشانه‌های این بیماری محسوب
می‌شوند. شاید شما هم دیده باشید که مردم وقتی به کم‌خون بودن‌شان شک
می‌کنند مقابل آئینه می‌ایستند و پلک زیرشان را پایین می‌کشند و نگاه
می‌کنند واگر این قسمت از پلک کاملا سرخ باشد نگرانی‌شان بر طرف می‌شود.
دکتر هاشم‌پور در این باره توضیح می‌دهد: هرچند سنجش رنگ پریدگی مخاط پلک
هم در صورتی که رنگ واقعی آن را بدانید ممکن است به کار آید اما بهترین راه
برای تشخیص کم‌خونی مراجعه به پزشک و آزمایش خون است.
او تاکید
می‌کند که مصرف قرص آهن بدون تجویز پزشک کار درستی نیست. چون آهن از بدن
دفع نمی‌شود و اگر اضافه بر نیاز مصرف شود ممکن است در بخش‌های مختلف بدن
از جمله مغز رسوب کند.
شایع‌ترین نوع کم‌خونی
کم‌خونی
انواع فراوانی دارد، برخی از انواع کم خونی به دلیل ساخته نشدن گلبول قرمز
در مغز استخوان، برخی به دلیل اختلال در ساخت هموگلوبین، برخی به دلیل
تخریب گلبول‌های قرمز و برخی به دلیل کمبود ویتامین 12 B یا اسید فولیک
هستند.
یکی از شایع‌ترین انواع کم‌خونی‌ها، کم‌خونی فقر آهن است که به دلیل عدم وجود یا عدم دریافت آهن کافی در رژیم غذایی بروز می‌کند.
دکتر
هاشم‌پور در این زمینه می‌گوید: کاهش جذب آهن در این نوع کم خونی به وسیله
دستگاه گوارش یا به علت تداخل در جذب برخی از داروها رخ می‌دهد؛ برای مثال
داروهای ضد اسیدی که مردم برای درمان ترش کردن معده مصرف می‌کنند باعث
تداخل در جذب آهن می‌شود. همچنین عادت ماهانه زنان، خونریزی‌های داخلی و
افزایش نیاز بدن به آهن در دورانی مانند دوران حاملگی یا رشد می‌توانند
سبب‌ساز کم‌خونی فقر آهن شوند و به همین دلیل پزشکان تجویز آهن به زنان
باردار را از ماه چهارم بارداری آغاز می‌کنند و تا 3 ماه پس از زایمان
ادامه می‌دهند.
آیا درمان می‌شویم؟
دکتر هاشم‌پور برای بهبود کم‌خونی فقر
آهن در بدن پیشنهاد می‌کند: این بیماران باید از منابع غذایی آهن‌داری
مانند جگر، گوشت قرمز، قلوه، ماهی، حبوباتی مانند عدس لوبیا و سبزیجاتی با
برگ‌های سبز تیره مانند اسفناج و جعفری در رژیم غذایی خود استفاده کنند و
همراه با غذا سالاد بخورند.
به گفته این پزشک ویتامین ث ـ که معمولا
در لیموترش، آناناس و آب پرتقال وجود دارد ـ نیز باعث افزایش جذب آهن
می‌شود. همچنین مصرف موادی مانند هویج، سیب‌زمینی، گوجه، شلغم و کدو تنبل
هم در بهبود کم‌خونی موثر است.
او می‌افزاید: اگر پزشک برایتان قرص
آهن تجویز کرده است باید آن را همراه با یک لیوان پر آب مصرف کنید و پس از
مصرف دست‌کم تا نیم ساعت دراز نکشید.
